ရသည့္ပညာကိုပါ ဘုရားရွင္၏ဝါဒကလက္ခံသည္၊
အျပင္းအထန္ စူးစိုက္ထားအပ္သည့္ စိတ္ကို ေလ့က်င့္ပြါးမ်ားေပးျခင္းျဖင့္ ေလာကုတၱရာအ
ေတြ႔ ၾကံဳမ်ားကိုသိျမင္နားလည္ ဆင္ျခင္တတ္လာာသည္ ။

ဤကဲသို႔ေသာ သိျမင္နားလည္ ဆင္ျခင္နိုင္စြမ္းမ်ိဳးကိုစမ္းသပ္မႈကရိယာျဖင့္
စမ္းသပ္၍ျဖစ္ေစ
အႏုၾကည့္ မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ရွာေဖြ၍ျဖစ္ေစမရနိုင္၊ေခတ္သစ္ပညာရွင္မ်ား
ေတြ႔ရွိသည့္ အမွန္တ
ရားသည္ ဆင့္ပြါးအမွန္တရားသာျဖစ္၏ ထို႔ေၾကာင့္ အျမဲ
ေျပာင္းလဲသြားနိုင္သည္၊ ဘုရားရွင္
ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ေသာ အမွန္တရားကား ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္၍
မေျပာင္းလဲနိုင္၊အၾကြင္းမဲ႔ သစၥာ
ေခၚ ပရတၳ အမွန္တရားျဖစ္၍ ကာလနွင့္ အကာလတို႔ကိုလိုက္၍လည္း ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိေတာ့
ေပ ။
ထို႔အျပင္ ေခတ္သစ္ သိပၸံ၏ ေရြးခ်ယ္မႈ အမွန္တရားနွင့္ ဗုဒၶဝါဒ
တို႔မတူညီပံုမွာ ဗုဒၶက ဝါဒေရး
ကိုျဖစ္ေစ  သိပၸံတို႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ကိုျဖစ္ေစ  တျခား တစ္ခုခုကိုျဖစ္ေစ
မည္သည့္အရာကိုမဆို ပံု
ေသ ဖက္တြယ္မထားၾကဖို႔ရန္ ေဟာၾကားေတာ္မူေပသည္ ။ သေဘာတရားမ်ားေနာက္ကို
လိုက္ေနမဲ႔အစား အာရံုခံစားမႈမ်ားကိုကင္းျငိမ္းေစလွ်က္ ေလာဘ တဏွာကို ပယ္ခ်လွ်က္
 အျပစ္မဲ႔ေသာ လူအျဖစ္ျဖင့္ မည္သို႔ မည္ပံု မွန္ကန္စြာ က်င့္သံုး
ေနထိုင္သြားရမည္ကိုသာ
ဗုဒၶက ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္ ။

ဤနည္းလမ္းျဖင့္သာ ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္အစစ္မွန္ကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိနိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္၊ဗုဒၵတ
ရားေတာ္အရ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးမႈသည္ အထူးပင္ အေရးပါလွေပသည္ ၊လက္ေတြ႔မက်
စာေတြ႔မွ်ျဖင့္ကား ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္မႈကို ေျဖေဖ်ာက္၍မရနိုင္ လက္ေတြ႔
က်င့္သံုးမႈသည္
အသိဥာဏ္ အလင္းတံခါးေပါက္ရေရး အတြက္မရွိမျဖစ္အေရးပါသည့္ ေရွ႔ေျပးလိုအပ္ခ်က္
ျဖစ္သည္ ၊သိပၸံ၏ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ားမွာ အျပင္ဘက္သို႔ အျမဲဦးတည္ေနသည္ ၄င္းတို႔ တစ္
ကိုယ္ေတာ္ ေကာင္းစာေရး အတြက္ =
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတာျဖစ္ေရးကို လွ်စ္လွ်ဴရႈ႕ လွ်က္သဘာဝတရားႏွင့္
သဟဇာတ အရင္း အျမစ္မ်ားကို အျမတ္ထုတ္ ျခယ္လွယ္ၾကသျဖင့္ ကမၻာၾကီးသည္ တေရြ႔
ေရြ႔ ညစ္ညမ္းလာရျခင္းျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဝါဒ၏ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္က လူတို႔၏ အတြင္းဘက္ (စိတ္ -မေနာ္ဝီဥဏ္)သို႔ ဦးတည္သည္
အတြင္း စိတ္ တိုးတက္ဖြံံ႕ျဖိဳးေရးကို ဦးစားေပးသည္ ၊လူသားတို႔ ဘဝရပ္တည္မႈအတြက္ ေန႔
စဥ္ ၾကံဳရ ဆံုရသည့္ ျဖစ္ရပ္အဖံုဖံု အေျခေနအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ မည္သို႔
လိုက္ေလ်ာ့ညီေထြေနထိုင္ရ
မည္ကို ဗုဒၶဝါးကအေျခခံက်က် သြန္သြင္ေပးသည္ ၊အဆင့္ျမင့္ပိုင္းတြင္
စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္တိုး
တက္ေရးကို လက္ေတြ႔ ေလ့က်င့္မႈမ်ားျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို မိမိ ေအာင္နိုင္
ေက်ာ္လြန္နိုင္ေစရန္ လူ၏ ၾကိဳးပမ္မႈမ်ားကို အားသစ္ေလာင္းေပးသည္ ။

ဗုဒၶဝါဒ၌ ပရမတၳသစၥာတရားျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို
ကိုယ္တိုင္ထိုးထြင္းသိျမင္ေရးသို႔ ေရွးရႈ႕သည္
ရုပ္ နာမ္ သဘာဝမ်ားကို စူးစိုက္ရႈ႕ျမင္နိုင္စြမ္းေသာ “ဝိပႆနာ” ပညာကို
ပ်ိဳးေထာင္ေပးသည္
ဤကို သိပၸံက လံုးဝမေပးစြမ္းနိုင္ ေပးနိုင္သည္မ်ားမွာ လူတို႔စိတ္ကို
ရူးသြပ္ ပ်က္ျပားေစေသာ
ရုပ္ဝတၳဳတို႔ကိုသာ တလပ္စပ္ေပးနိုင္၏ ၊ထို႔ေၾကာင့္  ဗုဒၶဘာသာ  ဗုဒၶ၏
အဆံုးမမ်ားသည္ သိပၸံ
နယ္ထက္ ျမင့္ျမတ္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္ ။
                      ျငိမ္းခ်မ္းေရးရိပ္ျမံဳ(၂၂) =သို႔====အရွင္ေရဝတ