ျငိိမ္းခ်မ္းေရးရိပ္ျမံဳ (၅)

                      ယခုပိပရဝါ ။
အမ်ိဳး(၄)ပါးထဲ ဘုရားရွင္သည္ သက်သာကီဝင္မ်ိဳးျဖစ္သည္ ၊ဘုရာရွင္၏ဇာတိခ်က္ေၾကြျမိဳ႔
ေတာ္မွာ ကပိလဝတ္ျဖစ္သည္ ဘုရားရွင္၏ ဘိုးေဘးမ်ားက ကပိလရေသ့၏ေက်ာင္းသင္ခန္း
ေနရာ၌တည္ထားခဲ့ေသာေၾကင့္ ကပိလဝတ္ျမိဳ႔ဟုေခၚသည္ ၊သက်ဆိုသည္မွာ မ်ိဳးသန္႔ ေသြး
သန္႔ေသာ လူမ်ိဳးစုျဖစ္သည္ ၊အဘယ့္ေၾကာင္းဆိုေသာ္-သူတို႔တြင္ ေမာင္ႏွမအရင္းခ်ာခ်င္းထီး
ျမားလက္ဆက္ျပီး အမ်ိဳးဂုဏ္ကိုထိမ္းသိမ္းၾကျခင္းေၾကာင္းျဖစ္သည္ ၊ဤထံုးတမ္းဓေလ့ကို ခမည့္ေတာ္ဥကၠာကရာဇ္မင္းၾကီးက“သက်ာဝတ ေဘာကုမာရာ”ဟုခ်ီးက်ဴးသည့္ ဦးဒါန္းစကား
ေၾကာင္း“သက်မ်ိဳး”ဟုေခၚတြင္လာခဲ့ၾကသည္ ။
ဤျမိဳ႔ေတာ္တြင္ ဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ဘဝျဖင့္ အသက္ (၂၉)ႏွစ္ထိ ေနထိုင္ခဲ့သည္
ဘုရားျဖစ္ျပီးေနာက္ ျပန္လာခဲ့ျပီး မိဘေဆြမ်ိဳးတို႔အားေခ်ခ်ြတ္ကာ(၁၅)ဝါေျမာက္တြင္ျမိဳ႔၏အနီး
တြင္ ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္ထားေသာ နိေျဂာဓာရံုေက်ာင္းေတာ္၌ဝကပ္ေတာ္မႈခဲ့သည္၊ သက်
သာကီဝင္မ်ိဳးတို႔သည္ ဘုရားရွင္ပရိနိဗာန္ျပဳေတာ္မမႈမည္ ႏွစ္အနည္းငယ္အလိုတြင္ ဝိဋဋဴဘ
၏ မ်ိဳးျဖဳတ္လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္မ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ၾကရသည္ ၊က်န္ရစ္သူအခ်ိဳ႔
တို႔မွာေတာင္တန္းေဒသမ်ားသို႔ထြက္ေျပးခိုလႈံခဲ့ၾကျပီး။
ေမာရိယနဂရ(MARIYANAGARA)ျမို႔ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုၾကသည္ ၊တရုတ္ရဟန္း
ေတာ္ (ဖာဟီယန္)ေလ့လာေရးေရာက္ခဲ့စဥ္က ဘုန္းၾကီးအခ်ိဳ႔ႏွင့္ လူဦးေရ (၂၀)ခန့္႔ကိုသာေတြ႔
ရွိခဲ့ေၾကာင့္ ေဖာ္ျပထားသည္ ၊ျမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္းေနရာတြင္ ေတာထေနျပီး  ၁၄/၁၅လီခန္႔က်ယ္
ဝန္သည္ဟုဆိုသည္ ၊သုေဒၵါဓနမင္းၾကီး၏ နန္းေတာ္ရာတြင္ ဘုရားေလာင္းႏွင္ ယင္း၏မည္
ေတာ္ မဟာမာယာေဒဝီမိဖုရားတို႔ ရုပ္ပံုတို႔ကို ထုလုပ္ထားရွိသည္ဟုလည္းေဖာ္ျပထားသည္ ၊
ယင္း ကပိလဝတ္ျမိဳ႔ေတာ္ကို၊
လက္ရွိ ပညာရွင္မ်ားက (၃)ေနရာသတ္မွတ္ထားၾကသည္ ၊၁။တိေလာ္ရာကုိ-တ္(Tilaurakot)
လုမၼနီမွအေနာက္ေျမာက္ခပ္ယြန္းယြန္း(၂၂)ကီလိုမီတာအကြာတြင္တည္ရွိသည ၊A.fuher
(ေအ ဖူဟာရ္)က ၁၈၉၆ ခုႏွစ္တြင္ေတြ႔ရွိျပီး ပညာရွင္အမ်ားစုက မျဖစ္နိုင္ေၾကင္း ကန္႔ကြက္ေန
ၾကသည့္ၾကားမွကပိလဝတ္ေနရာ ျမိဳ႔ေတာ္အျဖစ္ နီေပါလ္အစိုးရက တရားဝင္အသိမွတ္ျပဳေၾက
ညာခဲ့သည္ ။
၂။နီဂလီဟာဝါ (Nigalihawa) ရြာ -တိေလာ္ရာကို-တ္မွ ေျမာက္ဘက္ ၆ ကီလိုမီတာ မဟိႏၵရာ
အေဝးေျပးလမ္မၾကီးမွေတာင္ဘက္ ၅ ကီလိုမီတာခန္႔အကြာတြင္ တည္ရွိေသာရြာျဖစ္သည္ ၊ရြာ
ျပင္ဘက္ရွိ ေရကန္၏ အေနာက္ဘက္ကန္ရိုးေပၚတြင္ႏွစ္ပိုင္းက်ိဳးေနေသာ အေသာကေက်ာက္
စာတိုင္ တစ္တိုင္ရွိသည္ ၊စာမွာ(ပိယဒႆီ)ေခၚအေသာက ဘုရင္ၾကီး နန္းတက္ျပီးေနာက္ (၁၄)ႏွစ္အၾကာတြင္ (ေကာနာဂမန)ဘုရားရွင္၏ ေမြးဖြားေတာ္မူရာအရပ္တြင္ တည္ထားခဲ့
ေသာ ေစတီငယ္တစ္ဆူကို ႏွစ္ၾကိမ္တိုင္တိုင္ တိုးခ်ဲ႔မြမ္းမံခဲ့သည္ဟုေရးသားပါရွိသည္ ၊အိႏၵိယ
ေၾကမံုက်မ္းၾကီး၌လည္း ဤေနရာကို ကပိလဝတ္ အမွန္ျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း အခိုင္အမာဆိုထားၾက
သည္ ။
၃။ပိပÜရဝါ (piprahwa) အထက္ပါ ကပိလဝတ္ေနရာ-၁-၂- တို႔မွာနီေပါလ္နိုင္ငံဘက္တြင္တည္
ရွိျပီး  ပိပရဝါမွာ အိႏၵိယနိုင္ငံ Basti ခရိုင္အတြင္း၌ပါရွိသည္ ၊လုမၼနီမွ အေနက္ေတာင္ဘက္ (၁၃)ကီလိုမိတာ ကြာေဝးသည္ -၁၈၉၈ ခုနွစ္တြင္ ေက်ာက္စာဝန္ w.c.peppe က  ပိပရဝါ
ကုန္းမွ ၆၆၉ ကီလိုဂရမ္းေလးသည့္ ဧရာမေက်ာက္ ေသတၱာၾကီးတစ္လံုးကိုတူးေဖာ္ေတြ႔ရွိျပီး
အထဲတြင္ စာတမ္းေရးထိုးပါရွိေသာ ၁၅ စင္တီမီတာျမင့္သည့္ ေက်ာက္ေခ်ာေသတၱာငယ္တစ္
လံုးနွသင့္အတူ တျခားဖန္ေက်ာက္ေသတၱာငယ္ႏွင့္ ပစၥည္းအမ်ားျပားကိုလည္းရရွိခဲ့သည္ ၊အ
ဆိုပါစာတမ္းမွာ ။
“သုကိတိဘာနိတံသဘဂိနိကာနံသပုတၱဒါလာနံကၠယံ၊
သလက နိဓါေန ဗုဒၵႆဘဂဝေတ သာကိယာနံ ”ဟူ၍ျဖစ္သည္ ၊ေသတၱာထဲမွာ မီးသင္းထား
ေသာ အရိုးမ်ားမွာ သက်သုကိတိႏွင့္ ၄င္း၏ ညီအစ္ကိုေမာင္နွမမ်ား ဇနီးမယားမ်ားက ဌာပနာ
ထားခဲ့ၾကေသာ ဘုရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဖြင့္ဆိုၾကသည္ ၊
၁၉၇၁ ခု ဇႏၷဝါရီလတြင္  ပိပရဝါရြာ တူေဖာ္မႈကို ေကအမ္သီရိ ဝါစ္ တဝါ (k.m.srivastava)၏
ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ စတင္ခဲ့ရာ အေရွးဘက္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမွ ေတြ႔ရွိရေသာ တံဆိပ္တံုးတခုတြင္
“ကပိလဝတၳဳ ဘိကၡဳ သံဃ”ဆိုသည့္ ပါဠိစကားလံုးပါရွိသည္ ။
ဤေက်ာင္း၏ ဒါယကာမွာ “ကနိသွ်က”ဘုရင္ျဖစ္သည္ ၊တျခားတံဆိပ္တံုးအမ်ားျပားတို႔ကို
လည္းဆက္တိုက္ရရွိခဲ့ၾကသည္ ၊တရုတ္ေလ့လာေရးရဟန္းေတာ္ ဟူယင္ဆင္ မွတ္တမ္း
တြင္လည္း လုမၼနီ  ကပိလဝတ္အကြာေဝး အတိုင္းတာမ်ားကိုေဖာ္ျပခဲ့ရာ ယင္းသည္ ယခု
ေတြ႔ရေသာ လုမၼနီ ကပိလဝတ္ အကြာေဝးႏွင့္လည္း မ်ားစြာကိုက္ညီလွ်က္ရွိသည္ ၊ဤအ
ခ်က္မ်ားက ပိပရဝါနွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အပ်က္စီးမ်ားမွာ ဘုရားရွင္၏ ဇာတိျမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္္း
ေနရာ (ကပိလဝတ္)အမွန္ျဖစ္ေၾကာင့္ အၾကြင္းမဲ့ သက္ေသျပေနေပသည္ ။
         ျငိမ္းခ်မ္းေရးရိပ္ျမိဳ-----၆--သို႔-------

0 Response to "ျငိိမ္းခ်မ္းေရးရိပ္ျမံဳ (၅)"

Post a Comment

| |